Έξυπνοι μετρητές: Κινδύνους για τη δημόσια υγεία «βλέπουν» επιστήμονες - Καθησυχάζει ο ΔΕΔΔΗΕ

Ανησυχίες για τις επιπτώσεις από την εγκατάσταση των «έξυπνων» μετρητών για τη δημόσια υγεία και συγκεκριμένα σε σχέση με τα επίπεδα της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας έχουν εκφραστεί το τελευταίο διάστημα από μερίδα επιστημόνων, με τον ΔΕΔΔΗΕ να αρνείται ότι τα νέα συστήματα καταμέτρησης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ενέχουν κινδύνους για τους καταναλωτές.

Η συζήτηση γίνεται εν όψει της υλοποιήσης από τον ΔΕΔΔΗΕ του έργου «Πιλοτικό Σύστημα Τηλεμέτρησης και Διαχείρισης της Ζήτησης Παροχών Ηλεκτρικής Ενέργειας Οικιακών και Μικρών Εμπορικών Καταναλωτών και Εφαρμογής Έξυπνων Δικτύων», το οποίο προβλέπει την εγκατάσταση περίπου 170.000 ηλεκτρονικούς μετρητές χαμηλής τάσης.

Από την έκβαση και την υλοποίηση του πιλοτικού αυτού έργου πρόκειται θα εξαχθούν συμπεράσματα για τη μεθοδολογία και το σχεδιασμό της αντικατάστασης των 7 εκ. ηλεκτρομηχανικών μετρητών από τους νέους ηλεκτρονικούς, «έξυπνους» μετρητές.

Οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία

Συγκεκριμένα, ο καθηγητής Βιοχημείας στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Χρήστος Γεωργίου σε συνέντευξή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών», όπως και με δηλώσεις του στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο Πάτρας 107,7» υποστηρίζει ότι οι «έξυπνοι μετρητές» θα εκπέμπουν την ίδια, επικίνδυνη για την υγεία μας, ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με αυτή των κεραιών της κινητής τηλεφωνίας.

Σύμφωνα με τον κ. Γεωργίου, το πρόβλημα προκύπτει καθότι οι «έξυπνοι μετρητές» θα συνδέονται μεταξύ τους ανά ομάδες (των 500 έως 5.000 μετρητών) με το σύστημα των 300.000 συλλεκτών-μετρητών, κάτι που προϋποθέτει ότι οι ασύρματες κεραίες των συλλεκτών-μετρητών θα πρέπει να είναι τοποθετημένες κοντά στους «έξυπνους μετρητές» της κάθε γειτονιάς με τη διασύνδεση όλου αυτού του δικτύου να γίνεται με την ασύρματη τεχνολογία που χρησιμοποιείται στην κινητή τηλεφωνία.

Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, ο κ. Γεωργίου διαβλέπει κίνδυνο να πυκνώσει το πανελλαδικό δίκτυο των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας με περισσότερες κεραίες.

Επίσης, όπως επισημαίνει ο κ. Γεωργίου, σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα γνωστά για το πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμογής των «έξυπνων μετρητών», θα υπάρχουν και ενσύρματες τέτοιες συσκευές, διασυνδεδεμένες μέσω των γραμμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (Power Line Carrier), κάτι που θα μπορούσε να επιβαρύνει την ήδη εκπεμπόμενη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από τα καλώδια στο εσωτερικό των κτιρίων, η οποία, όπως υποστηρίζει, έχει αποδειχθεί ότι δημιουργεί προβλήματα υγείας ιδιαίτερα σε ηλεκτροϋπερευαίσθητα άτομα.

Το όλο ζήτημα, δε, σύμφωνα με τον κ. Γεωργίου, θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις στο βαθμό που οι «έξυπνοι μετρητές» αξιοποιηθούν μελλοντικά και για τον ασύρματο έλεγχο ηλεκτρικών συσκευών στους εσωτερικούς χώρους κτιρίων.

Είναι χαρακτηριστικό, όπως σημειώνει ο κ. Γεωργίου, ότι  η χρήση των έξυπνων μετρητών στο εξωτερικό, και ιδίως στις ΗΠΑ, αντιμετωπίζεται ως άκρως επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία και ήδη υπάρχουν αντιδράσεις.

Ο κ. Γεωργίου τονίζει επίσης ότι το αρμόδιο υπουργείο έχει ενημερωθεί σχετικά από την 1/8/2016, ενώ έχει ήδη παραγγελθεί μελέτη σε ομάδα επιστημόνων για τις δυνητικά επικίνδυνες πηγές ηλεκτρομαγνητικής (H/M) ακτινοβολίας, η οποία θα αφορά όχι μόνο τους «έξυπνους μετρητές», αλλά και τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, τα συστήματα wi-fi, τους πυλώνες της ΔΕΗ κ.α.

Σύμφωνα με τον κ. Γεωργίου, η απόλυτα ασφαλής για τη δημόσια υγεία υλοποίηση της τεχνολογίας των «έξυπνων μετρητών» θα πρέπει να γίνει ενσύρματα μέσω των οπτικών ινών, μια τεχνολογία η οποία είναι κατά πολύ ανώτερη της ασύρματης σύνδεσης, τόσο ως προς την ταχύτητα, όσο και ως προς τη χωρητικότητα, αλλά και τη δυνατότητα ταυτόχρονης μεταφοράς ψηφιακών δεδομένων. Μάλιστα, όπως υπογραμμίζει, η ενσύρματη ευρυζωνικότητα έχει εφαρμοστεί στο εξωτερικό εδώ και δεκαετίες.

Πέραν αυτού, όμως, ο κ. Γεωργίου υποστηρίζει ότι θα πρέπει άμεσα να ληφθεί υπόψη η πρόταση της ομάδα των ειδικών που συγκροτήθηκε, στην έκθεσή της στο αρμόδιο υπουργείο, για τον επαναπροσδιορισμό των ασφαλών ορίων έκθεσης του πληθυσμού στις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, και συγκεκριμένα να οριστούν ως ασφαλή όρια το ένα χιλιοστό των θεσμοθετημένων για τις ΗΠΑ ορίων έντασης ηλεκτρικού πεδίου (σε V/m).

Καθησυχάζει ο ΔΕΔΔΗΕ

Ως προς τις παραπάνω ανησυχίες, ο ΔΕΔΔΗΕ εμφανίζεται καθησυχαστικός, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός κίνδυνος για τη δημόσια υγεία από την εγκατάσταση και λειτουργία των «έξυπνων μετρητών».

Συγκεκριμένα, ο ΔΕΔΔΗΕ υποστηρίζει ότι η τεχνολογία PLC θα εφαρμοστεί σε ποσοστό 80% του συνολικού πλήθους των μετρητών του πιλοτικού έργου (ήτοι 136.000 μετρητές) ενώ η ασύρματη τεχνολογία GPRS σε ποσοστό 20% (ήτοι 34.000 μετρητές).

Σε ό,τι αφορά τους ηλεκτρονικούς μετρητές τεχνολογίας PLC, μάλιστα, σύμφωνα με το ΔΕΔΔΗΕ, δεν τίθεται καν θέμα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, δεδομένου ότι η μετάδοση των μετρητικών δεδομένων πραγματοποιείται ενσύρματα -δηλαδή μέσα από τις γραμμές διανομής ηλεκτρικής ενέργειας- στους συγκεντρωτές που είναι τοποθετημένοι στους υποσταθμούς Μέσης Τάσης/Χαμηλής Τάσης.

Ο ΔΕΔΔΗΕ εξηγεί ότι στους ηλεκτρονικούς μετρητές τεχνολογίας GPRS τοποθετείται ένα modem και μια κεραία, όπως δηλαδή συμβαίνει και στην περίπτωση των κινητών τηλεφώνων, προκειμένου να επικοινωνούν απευθείας με τις υφιστάμενες κεραίες κινητής τηλεφωνίας (σταθμούς βάσης).

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΔΕΔΔΗΕ, ο μέσος ημερήσιος χρόνος επικοινωνίας του ηλεκτρονικού μετρητή με τα Κέντρα Τηλεμέτρησης δεν ξεπερνά το ένα λεπτό για την αποστολή όλων των μετρητικών δεδομένων που έχουν συλλεχθεί κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ημέρας.

Μάλιστα, ο ΔΕΔΔΗΕ επικαλείται και μελέτες που έχουν εκπονηθεί από διεθνή ιδρύματα, οι οποίες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το επίπεδο ακτινοβολίας σε απόσταση 0,3-0,4 μέτρων από τον εξοπλισμό μετάδοσης πληροφορίας μέσω GPRS modem, είναι στο 0,2 έως 0,7% των ορίων που θέτει ο ICNIRP (διεθνής οργανισμός για την προστασία από μη ιονίζουσες ακτινοβολίες).

Αναλυτική απάντηση στους προβληματισμούς που θέτει ο κ. Γεωργίου περιλαμβάνεται και στην επιστολή που έστειλε στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο Πάτρας 107,7» ο Διευθυντής της Περιφέρειας Πελοποννήσου, Ηπείρου του ΔΕΔΔΗΕ, Σπ. Μυλωνάς.

Στην απαντητική επιστολή του κ. Μυλωνά αναφέρονται τα εξής:

«Στο πλαίσιο του πιλοτικού έργου, οι  τεχνολογίες επικοινωνίας των ηλεκτρονικών μετρητών με τα Κέντρα Τηλεμέτρησης του ΔΕΔΔΗΕ, είναι οι εξής:

1. Τεχνολογία επικοινωνίας PLC (Power Line Carrier) μέσω των γραμμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και κατάλληλων συγκεντρωτών τοποθετημένων σε κάθε υποσταθμό Μέσης Τάσης/Χαμηλής Τάσης.

2. Ασύρματη Τεχνολογία GPRS (General Packet Radio Services) επικοινωνία, περιλαμβανομένων των τεχνολογιών κινητής 2G/3G.

Η τεχνολογία PLC θα εφαρμοστεί σε ποσοστό 80% του συνολικού πλήθους των μετρητών του πιλοτικού έργου (ήτοι 136.000 μετρητές) ενώ η ασύρματη τεχνολογία GPRS σε ποσοστό 20% (ήτοι 34.000 μετρητές).

Όσον αφορά τους ηλεκτρονικούς μετρητές τεχνολογίας PLC που αποτελούν και το συντριπτικά μεγαλύτερο πλήθος εγκαθιστούμενων μετρητών, δεν τίθεται καν θέμα  ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, δεδομένου ότι η μετάδοση των μετρητικών δεδομένων πραγματοποιείται ενσύρματα - δηλαδή μέσα από τις γραμμές διανομής ηλεκτρικής ενέργειας - στους συγκεντρωτές που είναι τοποθετημένοι στους υποσταθμούς Μέσης Τάσης/Χαμηλής Τάσης.

Στους ηλεκτρονικούς μετρητές τεχνολογίας GPRS τοποθετείται επικοινωνιακό μέσο (modem) και μια κεραία – κατ’ αντιστοιχία με τον τρόπο λειτουργίας των κινητών τηλεφώνων -, προκειμένου να επικοινωνούν απευθείας με τις υφιστάμενες κεραίες κινητής τηλεφωνίας (σταθμούς βάσης). Η μετάδοση της πληροφορίας από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας προς τα Κέντρα Τηλεμέτρησης, γίνεται και πάλι ενσύρματα και κατά κανόνα μέσω δικτύου οπτικών ινών. Σε ότι αφορά τις  30.000 συσκευές (οθόνες απεικόνισης ενεργειακών δεδομένων), αυτές πρόκειται να εγκατασταθούν κυρίως σε οικίες, για λόγους πληροφόρησης των καταναλωτών σχετικά με την ενεργειακή συμπεριφορά τους και την αντίστοιχη πιθανή επιλογή τιμολογιακής ζώνης.

Ο μέσος ημερήσιος χρόνος επικοινωνίας του ηλεκτρονικού μετρητή με τα Κέντρα Τηλεμέτρησης, δεν ξεπερνά το ένα λεπτό για την αποστολή όλων των μετρητικών δεδομένων που έχουν συλλεχθεί κατά την διάρκεια της προηγούμενης ημέρας. Ως εκ τούτου, ο ημερήσιος χρόνος εκπομπής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας του ηλεκτρονικού μετρητή είναι ελάχιστος συγκριτικά με τον μέσο χρόνο ομιλίας με ένα κινητό τηλέφωνο.

Μελέτες που έχουν εκπονηθεί από Διεθνή Ιδρύματα καθώς και γνωματεύσεις από Πανεπιστημιακά και Ερευνητικά Ιδρύματα όπως το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πατρών, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το επίπεδο ακτινοβολίας σε απόσταση 0,3 – 0,4 μέτρων από τον εξοπλισμό μετάδοσης πληροφορίας μέσω GPRS modem, είναι στο 0,2 έως 0,7% των ορίων που θέτει ο ICNIRP (Διεθνής οργανισμός για την προστασία από μη ιονίζουσες ακτινοβολίες). Ως γνωστό, η ισχύς των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων μειώνεται εκθετικά με την απόσταση.

Αυτό σημαίνει πρακτικά, πως ακόμη και αν κάποιος βρίσκεται σε απόσταση 30 – 40 εκατοστών από τον ηλεκτρονικό μετρητή του και συμπέσει χρονικά με το ένα λεπτό της διαδικασίας μετάδοσης δεδομένων του συγκεκριμένου μετρητή, το επίπεδο ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στο οποίο θα εκτεθεί, θα είναι κατά 140 έως 500 φορές μικρότερο από τα διεθνώς επιτρεπόμενα όρια.

Σημειώνουμε επίσης ότι τόσο οι ηλεκτρονικοί μετρητές και τα μέσα επικοινωνίας (modems),  αλλά ακόμη και τα κιβώτια εντός των οποίων τοποθετούνται αυτά, υποχρεωτικά καλύπτονται από πιστοποίηση CE, η οποία σηματοδοτεί την συμμόρφωσή τους με τις  αντίστοιχες Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Ενδεικτικά, αναφέρουμε μερικές εξ’ αυτών:

• 2004/108/EC (EMC) Electromagnetic compatibility directive

• 1999/5/EC (R&TTE) Radio equipment and telecommunications terminal equipment directive

• 2004/22/EC (MID) Measuring instruments directive

• 2002/96/EC (ROHS) Restriction of hazardous substances in electrical and electronic equipment directive

Από τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό ότι δεν υφίσταται κανένας λόγος ανησυχίας σχετικά με τα δήθεν υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας από την εγκατάσταση των ηλεκτρονικών μετρητών. Αντίθετα, τα οφέλη για τον καταναλωτή είναι πολλαπλά δεδομένου ότι οι εν λόγω μετρητές προσφέρουν πλήθος σύγχρονων υπηρεσιών. Εξ άλλου, προηγμένες χώρες όπως π.χ η Ιταλία, Σουηδία, Δανία, Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία και φυσικά ΗΠΑ αλλά και χώρες της Ασίας κ.λπ, έχουν ήδη ολοκληρώσει ή βρίσκονται σε πολύ προχωρημένο στάδιο στην αντικατάσταση των παλαιών ηλεκτρομηχανικών μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας με νέους ηλεκτρονικούς».

 http://energypress.gr/